علت لرز کردن بدن چیست و چرا میلرزیم؟
هنگام سرما، عضلات بدن برای تولید گرما شروع به انقباض و انبساط مکرر میکنند. این مسئله باعث میشود کل بدن و یا قسمتی از آن، دچار لرزش و ارتعاش شود. لرز کردن میتواند در روزهای گرم، در صورت وزش نسیم خنک یا نشستن در سایه نیز رخ دهد. لرزش، یک حرکت غیرارادی و کنترلنشده در بدن است. سکسکه و عطسه، نمونههای دیگری از حرکات غیرارادی بدن هستند.
علت لرز کردن بدن
لرز کردن می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در ادامه به این دلایل اشاره خواهیم کرد.
لرز کردن به دلیل عوارض جانبی مصرف برخی داروها
لرز ممکن است در نتیجه مصرف داروهای خاص و یا ترکیب داروها رخ دهد. همچنین اگر دوز نامناسبی از داروهای با نسخه و بدون نسخه و مکملهای گیاهی را مصرف کنید، دچار لرز میشوید. عوارض جانبی داروهایی که مصرف میکنید را همیشه بررسی کنید. اگر گمان میکنید به خاطر داروهایی که مصرف میکنید دچار لرز شدهاید، به پزشک اطلاع دهید. با توجه به شدت لرز، ممکن است به مراقبتهای پزشکی نیاز پیدا کنید.
تب
به جز احساس سرما، شایعترین علت لرز، تب است که پزشکان آن را دمای بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت تعریف میکنند. تب، معمولا در نتیجه عفونت رخ میدهد، اما التهاب یا واکنشهای آلرژیک نیز باعث افزایش دمای بدن میشوند. تب، ممکن است با علائم آنفولانزا همراه باشد، اما در بقیه موارد علائم اضافه دیگری ندارد.
نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، به کاهش دمای بدن کمک میکند. اگر تب با علائم دیگری مانند گرفتگی گردن، ضربان تند قلب و تنفس سطحی و کم عمق همراه شود، باید ظرف کمتر از ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید.
اگر علائم دیگری رخ نداد، مراجعه به پزشک تنها در صورتی ضرورت دارد که تب بیش از ۳ روز طول بکشد.
قرار گرفتن در معرض سرما
اگر در مکانهای خیلی سرد مانند دریا یا استخر و یا در یک روز سرد بیرون از منزل باشید، همچنین اگر لباسهایتان خیس و نمدار شود، ممکن است دچار لرز شوید. لرز کردن فقط در محیطهای بیرونی اتفاق نمیافتد؛ هنگامی که در محیطهای داخلی (مانند منزلتان) هستید، در صورتی که دستگاه تهویه هوا روی حالت خیلی سرد باشد و یا گرمای آن کافی نباشد، ممکن است دچار لرز شوید.
با افزایش سن، بدن برای تنظیم دما با مشکل مواجه میشود. این موضوع حتی در افراد مسن که سالم هستند نیز صادق است. بیماریهایی مانند دیابت و بیماریهای قلبی، این مشکل را بدتر میکنند. به محض اینکه بدنتان را گرم نگهدارید، این نوع لرزها به تدریج برطرف میشوند. هر چند زمانی که در معرض سرمای شدید قرار بگیرید و بدنتان به طور پیوسته دچار لرزش شود، ممکن است دچار عارضههایی مانند افت دمای عمومی بدن(سرمازدگی) و یخزدگی شوید، که هر دو به طور بالقوه خطرناک هستند.
دیگر نشانههای این شرایط عبارتند از :
- بیحسی
- تغییر رنگ پوست
- لکنت زبان ( تلکلم نامفهوم)
- خوابآلودگی و کسالت شدید
- مورمور شدن و سوزش، مخصوصا در انگشتان دست و پا، بینی و گوشها
- تاول
اگر دچار افت دمای عمومی بدن و یخ زدگی شدید، باید تحت مراقبتهای فوری پزشکی قرار بگیرید.
فعالیتهای بدنی شدید
دو ماراتون و یا دیگر ورزشهایی که به فعالیتهای شدید بدنی نیاز دارند، ممکن است باعث تغییراتی در دمای بدن شده و در نتیجه منجر به لرز شوند. این واکنش میتواند در هر آب و هوایی رخ دهد، اما احتمال وقوع آن در آب و هوای خیلی سرد و یا خیلی گرم بیشتر است. در هوای خیلی گرم گرمازدگی و کم آبی بدن و در هوای خیلی سرد پایین آمدن درجه حرارت بدن و کم آبی بدن باعث بروز این واکنش میشود.
علائم دیگری که ممکن است در هر دو شرایط تجربه کنید، عبارتند از:
- سیخ شدن موی بدن
- گرفتگی عضلات
- گیجی
- ضعف و خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
اگر میخواهید هنگام ورزش کردن دچار لرز نشوید، بدن خود را آبرسانی کنید و هنگام ورزش کردن لباس مناسب بپوشید. در گرمترین و یا سردترین ساعت روز ورزش نکنید؛ همچنین مدت زمانی که فعالیتهای بدنی شدید انجام میدهید را کاهش دهید. برای برطرف کردن این علائم، آبرسانی به بدن و برگرداندن دمای بدن به حالت طبیعی، کافی است. هر چند در بعضی موارد ممکن است برای درمان، به تزریق داخل وریدی نیاز پیدا کنید.
کمکاری تیروئید و لرز کردن
در تیروئید کم کار، غده تیروئید به اندازه کافی هورمونی که وظیفه تنظیم میزان سوخت و ساز بدن یا تقویت سلامت کلی بدن را بر عهده دارد، تولید نمیکند. این شرایط باعث افزایش حساسیت بدن به سرما و در نتیجه لرز میشود. کم کاری تیروئید، بوسیله آزمایش خون قابل تشخیص است. کم کاری تیروئید قابل درمان است و معمولا برای درمان آن باید به صورت روزانه دارو مصرف کنید.
دیگر علائمی که به همراه کم کاری تیروئید رخ میدهند، عبارتند از :
- پف کردن صورت
- اضافه وزن بی دلیل
- خشکی پوست، ناخنها و موها
- ضعف، درد یا گرفتگی عضلات
- ضعیف شدن حافظه
- یبوست
افت قند خون
افت قند خون، زمانی اتفاق میافتد که سطح قند خون به طور غیرعادی پایین برود. افت خون در افراد دیابتی، ممکن است نشانه نیاز به تغییر دارو و رژیم غذایی باشد؛ هر چند افت قند خون در افراد غیردیابتی نیز ممکن است رخ دهد. در افت قند خون، برای برگرداندن سطح قند خون به حالت عادی به درمانهای فوری نیاز است. یکی از نشانههای افت قند خون، احساس لرزش و ضعف عضلات است که ممکن است مانند علائم لرز باشد.
علائم دیگر افت قند خون عبارتند از:
- تعریق
- کج خلقی و زود رنج شدن
- تپش قلب
- سوزن سوزن شدن اطراف دهان
- گیجی
- حملات
- تاری دید
لرز کردن بدن به دلیل سوء تغذیه
سوء تغذیه زمانی اتفاق میافتد که بدن دچار کمبود مواد مغذی میشود. سوء تغذیه ممکن است به دلیل دسترسی ضعیف به مواد غذایی مغذی، یا شرایطی که بر توانایی بدن برای جذب مواد غذایی اثر میگذارد، و یا اختلالات تغذیهای مانند کماشتهایی رخ دهد. عدم تعادل در مصرف مواد مغذی، باعث میشود بدن به درستی کار نکند.
از دیگر علائم سوء تغذیه میتوان موارد زیر را نام برد:
- احساس خستگی و یا خواب آلودگی
- ضعف
- دشواری در تمرکز
- رنگ پریدگی پوست
- راش پوستی
- تپش قلب
- احساس ازحالرفتن و گیجی و یا غش کردن
- مورمور شدن و بیحسی مفاصل و اندام ها
- در خانمها:پریود نامنظم، قاعدگی سنگین (پریود شدید) و یا ناباروری
اگر گمان میکنید سوء تغذیه دارید، به پزشک مراجعه کنید. سوء تغذیه یک عارضه خطرناک و جدی است و در صورت عدم درمان، منجر به بروز عوارضی میشود.
واکنشهای شدید احساسی
لرز، زمانی اتفاق میافتد که نسبت به یک موقعیت از خود واکنشهای احساسی عمیق و شدید بروز دهید. از جمله احساساتی که ممکن است منجر به لرز شود، میتوان به احساس ترس و اضطراب اشاره کرد.
لرز، همچنین میتواند به علت تجربههای مثبت بسیار هیجان انگیز، مانند گوش دادن به موسیقی و یا سخنان الهام بخش رخ دهد. گاهی اوقات این وضعیت را هیجان مینامند. چنین واکنشهای احساسی ممکن است به علت مکانیسمهای دستگاه عصبی که باعث آزاد شدن دوپامین،پیام رسان عصبی، رخ دهد.
عفونت خون
مسمومیت عفونی، واکنش شدید بدن به عفونت است و اغلب در ارتباط با عفونتهای ریه، پوست، روده و یا دستگاه ادراری رخ میدهد. یکی از علائم عفونت خونی، لرز است. از علائم دیگر آن میتوان به احساس سردرگمی، عرق یا خیس شدن پوست، درد، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس اشاره کرد. عفونت خونی یک وضعیت اورژانسی است و افراد مبتلا به آن نیازمند درمان فوری با مصرف آنتی بیوتیک در بیمارستان هستند.
رعشه
ارتعاش و لرزش غیرارادی بدن میتواند ناشی از یک بیماری عصبی مربوط به مغز، به نام رعشه (لرزش اساسی بدن) باشد. این بیماری که حدود ۱۰ میلیون نفر را در ایالت متحده تحت تاثیر قرار داده، باعث ایجاد لرزش در دست ها، پاها، بدن و یا صدا میشود. رعشه میتواند ناشی از علائم بیماری پارکینسون باشد که اختلالی است که بخشی از مغز را تحت تاثیر گذاشته و به تدریج پیشرفت میکند.
لرزهای پس از بیهوشی
لرز میتواند پس از هوشیاری فرد بعد از بیهوشی عمومی رخ دهد. دمای بدن ممکن است طی عمل جراحی کاهش یابد، که این امر منجر به لرز فرد پس از به هوش آمدن میشود. بیهوشی همچنین میتواند توانایی بدن را برای تنظیم دما تحت تاثیر قرار دهد؛ که این امر سریع گرم شدن بدن بعد از عمل را سخت میکند. پزشکان معمولا دمای بدن فرد را پس از به هوش آمدن بررسی کرده و در صورت نیاز، برای برطرف کردن لرز از پتو و بخاری استفاده میکنند.
درمان خانگی لرز کردن و زمان مراجعه به دکتر
لرز معمولا موقت است. اگر لرز به دلیل تب، افت قند خون و یا تجربه احساسات قوی رخ دهد، میتوان با برطرف کردن علت اساسی لرز، آن را برطرف کرد. به این منظور میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- برطرف کردن تب با نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی.
- برگرداندن سطح قند خون به سطح نرمال، با مصرف خوراکیهایی که به حفظ قند خون کمک میکنند.
- نشستن در یک مکان خلوت و آرام نفس کشیدن، به منظور برگرداندن آرامش
لرز ممکن است به علت برخی بیماریها رخ دهد. اگر نگران این موضوع هستید، توصیههای پزشکی را دنبال کنید.
نکته پایانی
لرز میتواند در افراد مسن و یا افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای شدید رخ دهد؛ چرا که این افراد کمتر قادر به تنظیم دمای بدن خود هستند؛ بنابراین ممکن است بیشتر احساس سرما کنند. گرم نگه داشتن خود در آب و هوای سرد، برای حفظ سلامت بدن ضروری است. تب باعث افزایش ضربان قلب و تنفس سریعتر شده، که این امر میتواند در افرادی که مشکلات قلبی یا ریوی دارند، جدی و خطرناک باشد.
:: موضوعات مرتبط:
پاییز 99،
،