برف و آسيب های آن:

انجمن پزشکی کوهستان ایران: نورزدگی یا برف کوری یکی از صدمات جدی در ورزش کوهنوردی در زمستان است. گاهی برف کوری باعث کوری موقت و محدودیت دید می شود. بهترین راه از بروز مشکلات جدی، شناخت و پیشگیری از آن است . . . 

 قسمت اول: نورزدگي و برف كوري - اول یک تجربه

در دومین صعودم به قله دماوند  اومدیم رینه و شب بارگاه خوابیدیم و فرداش هم صعود کردیم.  ولی  تو مسیر بارگاه تا قله تابش آفتاب به برف ها و انعکاس اون کمی چشممو اذیت می کرد و من که کلا از عینک زدن خوشم نمیاد هی درش می آوردم و میزدم آخرش هم گذاشتمش تو کوله چون باعث می شد صورتم بخار کنه و داغ بشه. 

اما الان می فهمم باید اون سختی ها رو تحمل کرد و به هیچ وجه عینک رو در نیاورد. تا شب و تا وقتی اولین نور چراغ ماشین ها تو جاده هراز مستقیم تو چشمم نخورده بود حالم خوب بود و نفهمیدم چه بلایی سرم اومده. اما بعدش ...

طوری بود که نتونستم کنار بابا بشینم و رفتم صندلی عقب و فقط دستمو گرفته بودم جلوی صورتم. بازم فایده ای نداشت. چون به کمترین نور هم حساسیت  داشت و سوزش شدیدی مثل اینکه خرده های شیشه توی چشممه. وحشتناک بود.  دراز کشیدم وکاپشنو انداختم رو صورتم. کسی که برف کوری می گیره به نورهای مصنوعی خیلی بیشتر حساسیت پیدا می کنه. بابا از رودهن یه قرص مسکن خرید. فکر نمی کرد حالم اینقدرها هم بد باشه به همین خاطر وارد تهران نشد و سریع رفت سمت  اراک.  هرچی بهش گفتم بریم دکتر گفت که من  برف کوری گرفتم و کاری نمیشه کرد فقط باید دردشو تحمل  کنم تا خوب بشه. اما اون تو وجود من نبود ببینه که تحمل کردنش ممکن نیست.

تا قم چشمامو گرفته بودم و ناله و بی تابی می کردم. فکر می کردم برای همیشه کور میشم. بابا هم باهام حرف نمیزد که دلداریم بده و فقط با سرعت رانندگی می کرد که برسیم خونه. بعد از قم دیگه قابل تحمل نبود. به بابا گفتم نگه داره که پیاده بشم. اما اون نمی گذاشت و می گفت اینجا جای توقف نیست و یکساعت دیگه می رسیم. به خاطر استرس و درد  کنترل رفتارمو از دست دادم و داد کشیدم  خودمو به در ماشین می کوبیدم ومی گفتم اگه نگه نداره درو باز می کنم.

بابا کنار یه رستوران بین راهی نگه داشت. با چشمای بسته پیاده شدم و دویدم وسط اتوبان. نمی دونستم کجا دارم میرم. داد میزدم و گریه می کردم. بیچاره بابا... منو آروم کرد و سریع رفت از رستوران  سیب زمینی گرفت ورقه ورقه کرد و گذاشت رو چشمم. یه کم بهتر شدم . 12 شب رسیدیم خونه. مامان وقتی منو با اون وضعیت دید باز این کوهها رو نفرین کرد و گفت آخه این چه ورزشیه شما انتخاب کردید؟!  تا دو روز چشمم با باند بسته بودو مدام روش یخ میگذاشتم و از اتاق تاریکم در نمی اومدم. شب صحنه شام خوردنمون احتمالا خیلی خنده دار بوده. کل خونه تاریک.  همه دور میز و یه شمع با نور ضعیف گوشه آشپزخونه روشن بود و من عینک دودی زده بودم. دکتر هم وقتی معاینه کرد گفت سلول های قرنیه ام به شدت آسیب دیده و فقط باید استراحت کنم و مواقعی که آفتاب شدیده حتما از عینک آفتابی مناسب  استفاده کنم. صورتم تا دو هفته پوست می انداخت.

برف کوری:  فقدان موقت بینایی و التهاب قرنیه و ملتحمه در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا پرتو‌های ماورای‌بنفش ناشی از انعکاس نور از روی برف یا یخ است. پرتو‌های فرابنفش توسط DNA در سلول‌های اپتلیوم قرنیه جذب می‌شوند و ۴ تا ۶ ساعت پس از تابش از روی قرنیه کنده می‌شوند و قرنیــــه دردناک می‌شود.                     

                                                               قرنيه ملتهب شده

فرد مبتلا شدیدا دچار درد،ریزش اشک و ترس از نور می‌شود. ترس از نور می‌تواند آنقدر شدید باشد که بیمار موقتا دچار کوری و نابینایی شود. تشخیص با گرفتن شرح حال بالینی و معاینه دید فرد و با یک‌Slit lamp انجام می‌شود. انفیلتراسیون در قرنیه و کدر شدن دید توسط پزشک به تشخیص کمک می‌کند.

آسیب‌های چشمی دیگر ناشی از اشعه فرابنفش:

 برخی از این آسیب‌ها عبارتند از: ناخنک که رشد یک غده کوچک روی قرنیه است و می‌تواند تا روی مردمک بیاید و باعث نابینایی شود این آسیب در کشور‌های گرمسیری شایع‌تر است و احتمالا علت تابش u.v است.

آسیب‌های چشمی ناشی از ارتفاع:

 مشکلات بینایی ایجاد شده در اثر صعود به ارتفاعات عبارتنداز: ایجاد نقطه کور مرکزی و تاری دید و نابینایی یکطرفه، کوری گذرا که به این وضعیت کوری «هیپوکسیک» یا میگرن بدون سر درد نیز گفته می‌شود. خونریزی شبکیه از ارتفاع ۲۷۰۰ متر شروع می‌شود و در بالای ۵۰۰۰ متر معمولا بدون علامت است.

مشکلات ناشی از عبور برق و صاعقه: اختلالات چشم درصاعقه و رعدو برق شایع هستند. آسیب‌های قرنیه ممکن است تا هفته‌ها پس از صاعقه طول بکشد. کاتاراکت شایع‌ترین عارضه است و ممکن است پس از یک تاخیر چند ماهه تا چند ساله اتفاق بیفتد. کدورت عدسی می‌تواند در هر دو سطح قدامی و خلفی ایجاد شود.

برای پیشگیری و درمان باید به این نکات توجه داشت:

۱-    از مالش چشم‌ها خودداری کنید و لنز‌های تماسی را بردارید.
۲-    از مسکن‌های خوراکی مثل بروفن استفاده کنید.
۳-    روی چشم را با گاز یا Pad چشم بپوشانید.
۴-    درصورت امکان نصف روز را در اتاق تاریکی بگذرانید و زمانی پوشش را بردارید که بتوانید بدون اذیت شدن چشم را باز نگه دارید.
۵-    از مصرف بی‌حس کننده‌ها‌یی مثل متل تترا کایین به دفعات خودداری کنید.
۶-    از کمپرس سرد استفاده کنید.
۷-    درصورت عفونت چشم از قطره کلرامفنیکل چشمی یا ترکیبات مشابه استفاده کنید.

 دکتر امیر حسین خلیلی فر - عضو انجمن پزشکی کوهستان ایران - با تشکر از وبلاگ همه ما